Onder druk van wetgeving: Hoe bedrijven zichzelf opnieuw uitvinden

De aarde blijft maar warmer worden en nog geen enkel land heeft de klimaatdoelen uit het Parijsakkoord gehaald. Volgens de publieke opinie zijn bedrijven aan zet, vanwege de grote impact die zij maken. Ondertussen maakt de consument steeds vaker duurzamere keuzes, zet de concurrentie hard in op duurzaamheid, investeren kapitaalverstrekkers steeds vaker groen en zet nieuwe wetgeving druk op bedrijven om te verduurzamen. Wil je als bedrijf overleven, dan moet je dus nu verantwoordelijkheid nemen.

Download de bluepaper

Wacht niet op wetgeving

Aanstaande Europese wetgeving heeft tot doel duurzaam en verantwoord ondernemen te bevorderen en dit te verankeren in de bedrijfsvoering en corporate governance van ondernemingen. Maak kennis met de Corporate Sustainability Due Dilligence Directive, kortweg CSDD, gericht op de zorgvuldigheidsplicht (‘due diligence’) van bedrijven. Zij moeten de daadwerkelijke en mogelijke nadelige gevolgen van hun handelen voor mens en milieu identificeren, beperken en voorkomen. De nieuwe regels zullen bedrijven dwingen de negatieve gevolgen van hun acties aan te pakken, in hun gehele waardeketen.

Bedrijven zullen met de aanstaande CSDD-wetgeving te maken krijgen, direct of indirect. Sommige bedrijven besluiten te wachten tot de wetten zijn ingevoerd voordat ze in actie komen, vooral omdat ze complex zijn en veel impact hebben. Decathlon laat zien dat het verstandig is om vandaag al stappen te zetten in duurzaam ondernemen, juist vanwege de snel veranderende omgeving. Marianne van Leeuwen, Lead Circulair Team bij de sportretailer, weet van de hoed en de rand.

Productie-audits bij Decathlon

Decathlon streeft naar een duurzame relatie met productieleveranciers, die gebaseerd is op vertrouwen. Bij het aangaan van een nieuwe samenwerking verbinden partners zich aan de Code of Conduct for Decathlon Manufacturing Suppliers. Aan de hand van audits wordt er gekeken of leveranciers voldoen aan voorwaarden omtrent mensenrechten, milieuaspecten en kwaliteit. Op basis van deze informatie vullen de auditors een score in van A tot E. Bij een C-, D- of E-score vraagt Decathlon aan de betreffende partij om een actieplan op te stellen en uit te voeren. Als dit niet gebeurt, behoudt Decathlon zich het recht voor om de commerciële samenwerking met de productieleveranciers af te schalen of stop te zetten.

Decathlon’s holistische benadering

“Hup aan de slag!”, valt Van Leeuwen met de deur in huis. Met haar team onderneemt ze actie om duurzaamheid te verankeren binnen Decathlon. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een veelomvattend begrip geworden voor het sportmerk, dat onder andere bezig is met energie-efficiënte productie, hernieuwbare energie, duurzamer transport en recycling. Daarnaast richt Decathlon zich al enige tijd op het uitrollen van circulaire businessmodellen.

Voor Van Leeuwen en haar collega’s is het al heel lang duidelijk dat de natuurlijke omgeving cruciaal is voor sport. “Met name buitensporten, zoals mountainbiken, duiken en skiën, zullen worden beïnvloed door het snel veranderende klimaat. Het behoud van onze natuurlijke omgeving is voor ons als sportliefhebbers een krachtige drijfveer voor verduurzaming”, aldus de Nederlandse in Franse dienst.

“Hup, aan de slag!”
Marianne van Leeuwen, Lead Circulair Team Decathlon

Duurzaamheidsinspanningen

“Zo’n 80 tot 90 procent van onze carbon footprint blijkt te zitten in de verkoop van nieuwe producten”, weet Van Leeuwen. “Veel producten die we verkopen, worden binnen Decathlon ontworpen en laten we vervolgens zelf produceren. Zo kunnen we zowel in de ontwerpfase als in de productiefase rekening houden met verduurzaming. Aan de hand van audits (zie kader, red.) wordt gecontroleerd of productieleveranciers handelen in lijn met de minimale duurzaamheidseisen uit onze gedragscode. Dit is in lijn met de nieuwe CSDD-wetgeving, waarbij we de potentiële negatieve gevolgen binnen de productiefase op kunnen sporen.”

Circulaire businessmodellen

Met circulaire businessmodellen timmert Decathlon hard aan de weg om duurzaamheid verder te verankeren in de bedrijfsvoering. Binnen Decathlon zijn er drie circulaire pijlers: verhuren, tweedehands terugkopen/verkopen en repareren. Van Leeuwen: “De businessmodellen helpen om de gebruiksfase van producten te verlengen. We kunnen het grootste verschil maken door zo min mogelijk productwaarde verloren te laten gaan.”

“We geloven er echt in dat we met de circulaire businessmodellen de toekomst aan het bouwen zijn. Uiteindelijk moeten deze modellen een kwart van onze totale business vormen. Cruciaal daarbij is natuurlijk dat consumenten blij zijn met ons circulaire aanbod.”

Mensenrechten bij Verstegen Spices & Sauces

Niet alleen wereldwijde opwarming van de aarde brengt bedrijven in beweging. Ook mensenrechten zijn een aandachtsgebied waar vooroplopende bedrijven al serieus op inspelen. Een voorbeeld hiervan is Verstegen Spices & Sauces. Marianne van Keep, Chief Sustainability Officer van het Rotterdamse bedrijf, vertelt: “Bij Verstegen omarmen we een reeks duurzame ambities, samenwerking met boeren is daarin een cruciale pijler. We richten ons op het creëren van korte en transparante ketens, waarin elke schakel waarde toevoegt. Met als doel een positieve impact op mens, milieu en samenleving.”

Verstegen werkt nauw samen met overheden, onderwijsinstellingen, ngo’s en vooral met boeren en exporteurs. Van Keep: “We gebruiken moderne technologieën zoals blockchain en satellieten en we streven naar duurzame landbouwmethodes met de nadruk op regeneratieve landbouw. Hierdoor krijgen de boeren toegang tot informatie over hun inkomsten en uitgaven en kunnen ze de kwaliteit van hun producten verbeteren, wat resulteert in een betere prijs voor specerijen. Bovendien kunnen ze het gebruik van bijvoorbeeld pesticiden verminderen, waardoor de kosten afnemen. Dit alles draagt bij aan het verhogen van hun inkomen en het verminderen van risico’s.”

Een beter (leefbaar) inkomen voor boeren heeft een positieve impact op meerdere niveaus, merken ze bij Verstegen. “Het draagt bij aan het investeren in de toekomst van de gemeenschap en kan zo de vicieuze cirkel van armoede doorbreken”, aldus Van Keep.

Het begrijpen van de toeleveringsketens en het in kaart brengen van risico’s zijn cruciale stappen bij de ontwikkeling van duurzaam beleid. Voor Verstegen betekent dit een toename van de efficiëntie, wat niet alleen goed is voor het bedrijf zelf, maar vooral ook voor de betrokken boeren. “Met deze aanpak streven we gezamenlijk naar een duurzame toekomst voor iedereen”, besluit Van Keep.

“Samenwerking met boeren is een cruciale pijler voor Verstegen.”
Marianne van Keep, Chief Sustainability Officer Verstegen Spices & Sauces

Dé tip van Marianne van Leeuwen

Om op de lange termijn succes te kunnen boeken, moet een duurzaamheidsprogramma onderdeel worden van de core business, aldus Van Leeuwen: “Van oudsher zijn bedrijven gericht op groei en winstmaximalisatie. Ze laten de externe effecten daarbij buiten beschouwing. Wij vinden dat het duurzaamheidsprogramma een zaak van de CEO moet zijn, zodat het een topprioriteit kan worden. Door trainingen te geven die het bewustzijn van alle medewerkers vergroten, kun je duurzaamheid ook verankeren in de cultuur van de organisatie.”

Doe je wat je moet doen, of doe je wat je zou moeten doen?

De wetgeving op het gebied van duurzaamheid kan, samen met de eerdergenoemde investeringsbereidheid, een belangrijke drijfveer zijn voor bedrijven om nu in actie te komen. Maar Decathlon en Verstegen laten zien dat een intrinsieke verankering van duurzaam beleid en nieuwe businessmodellen gericht zijn op verbetering van de overlevingskansen op de lange termijn.

Hoe start je? Welke stappen zet jij om beter voorbereid te zijn op de eisen van alle stakeholders en op de komende wetgeving? De expertgroep over de nieuwe due diligence-wetgeving legt in zijn bluepaper nader uit wat de wetgeving inhoudt en welke stappen jouw bedrijf direct kan zetten.

Download de volledige bluepaper