Nieuwe ACM-leidraad prijsweergave en -vergelijkingen vraagt om duidelijkheid en een eerlijke overgang

Update 20 november

Vandaag publiceren de ACM en Consumentenbond een onderzoek naar misleidende reclames en nepaanbiedingen. Zij controleren jaarlijks of er voor Black Friday prijsschommelingen zijn bij webshops. Dat onderzoek, waarin webshops die zich niet aan de wet zouden houden benoemd worden, start altijd zo’n drie maanden voor de bewuste vrijdag. We adviseren onze leden om goed te kijken naar hun prijsstelling, als bedrijven dit niet doen kan de ACM sancties opleggen.

Thuiswinkel onderschrijft vanzelfsprekend het belang van consumentenbescherming, aangezien consumentenvertrouwen de basis vormt van de (online) retail. Duidelijke en eerlijke informatie over prijzen en kortingen is daarom essentieel. Consumenten moeten erop kunnen vertrouwen dat aanbiedingen kloppen en dat kortingen daadwerkelijk iets zeggen over de waarde van een product.

De leden van Thuiswinkel.org willen consumenten eerlijk informeren. Gezien de stevige concurrentie op de e-commercemarkt is het natuurlijk van belang om een aantrekkelijk aanbod te kunnen tonen, zeker tijdens kortingsdagen als Black Friday, Green Friday en Cyber Monday. Maar daarbij moet je je wel houden aan de regels. Als je een korting communiceert moet je verwijzen naar de laagste prijs van de afgelopen dagen zodat een consument een goede koopbeslissing kan maken. Daar is geen discussie over.

Maar over de nieuwe leidraad prijsweergaven waarin de ACM het gebruik van adviesprijzen verder aan banden wil leggen, bestaat nog wel onduidelijkheid. Daar zijn duidelijke kaders en werkbare termijnen nodig, en die ontbreken bij de invoering van de leidraad over prijsweergaven en vergelijkingen.

_____________________________________________________________________________________________

Eerlijke informatie over prijzen en kortingen is essentieel. Consumenten moeten erop kunnen vertrouwen dat aanbiedingen kloppen en dat kortingen daadwerkelijk iets zeggen over de waarde van een product. Misleiding hoort daar niet bij. Daarin staan markt en toezichthouder aan dezelfde kant. 

De recente publicatie van de ACM-leidraad over prijsweergave en prijsvergelijkingen past binnen dat streven naar transparantie. Maar om consumenten écht goed te beschermen, is het belangrijk dat regels ook helder, uitvoerbaar en consistent zijn. De huidige leidraad en de timing hiervan wekken echter onrust en onduidelijkheid in de hele retailsector.  

Goede regels vragen om samenwerking met de sector 

De leden van Thuiswinkel.org willen consumenten eerlijk informeren. Daar is geen discussie over. Maar om dat goed te kunnen doen, zijn duidelijke kaders en werkbare termijnen nodig. En die ontbreken bij de invoering van de leidraad over prijsweergaven en vergelijkingen. 

De ACM heeft het afgelopen jaar weliswaar de retail geïnformeerd over haar nieuwe zienswijze, maar de daadwerkelijke publicatie van de leidraad volgde pas laat in het jaar, ná de zomer, terwijl veel ondernemers hun campagnes voor de feestdagen toen al hadden vastgelegd. In de leidraad is bovendien nieuwe informatie opgenomen waar online retailers de tijd voor moeten krijgen om deze te begrijpen en te implementeren. Zo moeten bedrijven bijvoorbeeld kunnen aantonen dat een adviesprijs ook daadwerkelijk een prijs is die in de markt is gehanteerd, en niet slechts de adviesprijs van de fabrikant. Dit vraagt een grote investering, omdat retailers prijzen in de markt moeten gaan vastleggen en bijhouden, terwijl voorheen simpelweg naar de adviesprijs van de fabrikant kon worden gekeken. 

Voor structurele aanpassingen in prijsweergaven in de (online) retail zijn formele richtlijnen nodig, met een implementatietermijn, die worden gehandhaafd. Bedrijven gaan hun prijsweergaven alleen aanpassen op basis van concrete informatie zoals de gepubliceerde leidraad prijsweergaven. Daarom pleiten wij voor een werkbare overgangsperiode, bijvoorbeeld vanaf 1 januari, zodat ondernemers de ruimte krijgen om verantwoord te implementeren. Dat versterkt niet alleen de naleving, maar ook de draagkracht bij ondernemers. 

Handhaving moet eerlijk en evenwichtig zijn 

Daarbij hoort toezicht niet af te hangen van het verkoopkanaal, maar van de gedraging. In de praktijk zien we nu dat de handhaving vooral gericht is op online winkels. In de praktijk richt de handhaving van de ACM zich vooral op online winkels. Fysieke winkels lijken minder onder het vergrootglas te liggen, simpelweg omdat controle lastiger is. Dat is problematisch. Niet alleen omdat consumenten zowel online als offline winkelen, maar vooral omdat er zo een ongelijk speelveld ontstaat. En een ongelijk speelveld ondermijnt het vertrouwen in de regels.  

Europese afstemming is noodzakelijk 

Nationale interpretaties van Europese richtlijnen mogen niet leiden tot verwarring of obstakels in de interne markt. De huidige zienswijze van de ACM wijkt af van die van toezichthouders in andere lidstaten. Dat zorgt voor onduidelijkheid bij internationale retailers, creëert een ongelijk speelveld en dwingt bedrijven om voor hetzelfde product verschillende systemen en werkwijzen te hanteren per lidstaat waar ze actief zijn.  

Een Europese aanpak is daarom cruciaal. Richtlijnen zoals de Prijsaanduidingsrichtlijn (PID) zouden zoveel mogelijk moeten worden omgezet in verordeningen, om verschillen in nationale interpretatie te voorkomen. Thuiswinkel.org denkt graag actief mee over een herziening van de PID, zodat er heldere, werkbare regels ontstaan die in heel Europa gelden – voor consumenten én ondernemers. 

Eerlijke regels vragen om heldere keuzes 

Consumenten verdienen duidelijke, eerlijke informatie. Daar is geen discussie over. Ondernemers moeten daarbij kunnen vertrouwen op duidelijke kaders, realistische implementatietermijnen en handhaving die eerlijk is, over alle kanalen heen. 

Wij roepen de ACM op om samen met de sector te werken aan een heldere, realistische implementatie van de aangescherpte richtlijnen. Met ruimte voor technische aanpassing, communicatie en voorlichting. 

Meer weten over het gebruik van adviesprijzen?

Lees het artikel over het gebruik van adviesprijzen

Meer weten over het gebruik van van/voor-prijzen?

Lees meer over de nieuwste regelgeving van/voor-prijzen