Kabinet gaat online fraude hard aanpakken

Het kabinet gaat online fraude hard aanpakken. Dat schrijft Minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz-Zegerius in haar brief aan de Tweede Kamer, die ook werd ondertekend door Ministers Sigrid Kaag (Financiën), Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en Franc Weerwind (Rechtsbescherming).

Het kabinet formuleert in haar brief zes pijlers om  tegenwicht te bieden aan de groei van online fraude:

• preventie,
• technische barrières,
• slachtofferfulp,
• opsporing en vervolging
• en expertise en informatiedeling.

Uit gesprekken met verschillende partijen uit de publieke en private sector, waaronder met Thuiswinkel.org, blijkt dat er behoefte is aan intensievere samenwerking en aan cross-sectorale kennisdeling. Eén van de vraagstukken die de komende tijd met prioriteit aandacht krijgt, is gegevens- en informatie-uitwisseling.

Daarnaast gaat de overheid meer inzetten op onder meer voorlichting van jongeren en onderzoek om beter zicht te krijgen op de werkwijze van fraudeurs.

Thuiswinkel.org is blij met de aandacht voor online fraude vanuit Veiligheid & Justitie. Zeker omdat uit recent onderzoek blijkt dat het aantal slachtoffers van online fraude stijgt. Uit onderzoek van Universiteit Twente blijkt dat 41,7% procent van de Nederlandse bevolking ooit te maken heeft gehad met online fraude. In 2020 zijn 2,3 miljoen Nederlanders daadwerkelijk ooit slachtoffer geworden van online fraude. Geschat wordt dat de complete schade van de Nederlandse bevolking (16+) in 2020 € 2,75 miljard bedroeg. Het is belangrijk dat er nog meer onderzoek wordt gedaan, om de aard van het probleem meer in kaart te brengen.

Cross-sectorale gegevensdeling

Thuiswinkel.org heeft zich, samen met andere partijen, sterk gemaakt voor cross-sectorale gegevensdeling. Deze benadering en ook verdere toelichting en onderzoek in de mogelijkheden hieromtrent, worden uitgebreid genoemd in de brief. Wij gaan ook deelnemen aan de bijeenkomst over cross-sectorale en sectorale gegevensuitwisseling specifiek in het kader van online fraude.

In dat kader sluiten wij ook aan bij de verkenning met PPS-partners naar de vormgeving van een vragenloket, waar PPS partners voor juridische vragen over gegevensuitwisseling terecht kunnen.

Meldpunten voor online fraude

Er wordt ook een verkenning gedaan van het landschap aan meldpunten voor online fraude. Om ook te kijken hoe belangrijke informatie, bijvoorbeeld over de modus operandi, gedeeld kunnen worden.

We kijken uit naar de verdere uitwerking hiervan, en gaan ook graag met V&J in gesprek om dit verder vorm te geven, ook zodat ondernemers uit de voeten kunnen met de informatie die gedeeld kan worden.

Aandacht voor ondernemers

In de praktijk zien we dat de overheid zich meer richt op de bescherming van burgers. Een gedupeerde burger kan bij vele lokketen terecht om geholpen te worden. In de integrale aanpak mist wat ons betreft nog meer aandacht voor ondernemers die worden gedupeerd door online fraude. Thuiswinkel.org zou graag meer aandacht zien voor het weerbaar maken van ondernemers. Het Samen Digitaal Veilig-platform is al een mooie aanzet voor de bewustwording van ondernemers rondom cyberveiligheid, maar we zouden graag zien dat hier nog meer stappen worden gezet, en er laagdrempelige mogelijkheden voor ondernemers zijn om aan te kloppen. In dit kader is Thuiswinkel.org ook een samenwerking met de politie aangegaan in het project No More Leaks. Hiermee kunnen ondernemers zich beter weren tegen zogenaamde account takeovers, het misbruiken van buitgemaakte accounts op legitieme websites en webwinkels. 

Volgende stappen

De komende maanden zal de integrale aanpak zich verder ontwikkelen. Wel vermeldt de brief dat er momenteel geen financiële dekking voorhanden is. Daarmee bestaat de kans dat bepaalde initiatieven niet uitgevoerd kunnen worden. Wij zullen sterk in de gaten houden wat er van de ambities van het kabinet terechtkomt en treden op meerdere momenten met V&J in contact rondom online fraude en meer specifiek rondom cross-sectorale gegevensdeling en PPS-samenwerkingen.

In januari 2023 wordt de integrale aanpak van online fraude geëvalueerd. In het najaar van dat jaar presenteert het kabinet de eerste jaarlijkse voortgangsrapportage. Wij houden de ontwikkelingen in de gaten.