Nederland kartrekker in aanpak van inkoopbeperkingen voor ondernemers

Retailers in Nederland lopen regelmatig tegen beperkingen aan als ze willen inkopen bij leveranciers en fabrikanten over de grens. Het kan zomaar zijn dat de prijzen van identieke producten veel hoger zijn voor Nederlandse inkopers dan voor inkopers uit andere landen. Deze territoriale leveringsbeperkingen (TLB’s) hebben een negatief effect op de vrije markt en kunnen leiden tot minder consumentenkeuze, een hogere prijs, een lagere winstmarge voor bedrijven. Ook zien we dat consumenten die aan de grens wonen over de grens hun producten aanschaffen omdat de producten daar goedkoper zijn. Dit is niet gunstig voor ondernemers in grensstreken. Minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) erkent dit probleem en stelt, samen met 7 andere EU-landen, voor om dit nu wettelijk op EU-niveau aan te pakken met een verbod op het ‘discrimineren naar vestigingsplaats’ in het handelsverkeer tussen bedrijven.

Verbod op TLB’s 

De EU-mededingingswetgeving verbiedt TLB's nu ook al, maar alleen als achteraf kan worden bewezen dat er misbruik is gemaakt van een dominante marktpositie. Dit is echter erg lastig en vereist langdurig en uitgebreid onderzoek per geval (per productmarkt en bedrijf), waarbij de bewijslast voornamelijk bij de koper, zoals een winkelier, ligt. Deze aanpak moet volgens de minsiter blijven bestaan, maar de wet moet zo worden aangepast dat het verboden is om ondernemers zoals winkeliers te discrimineren op basis van hun locatie. Hierdoor kan het probleem meteen worden aangepakt. De bewijslast verschuift dan van de koper, zoals een winkelier, naar de leverancier of fabrikant. 

Oplossingen

Om het probleem van TLB’s tegen te gaan hebben de minister en de gelijkgezinde EU-lidstaten twee concrete voorstellen ingediend. 

1. Verbied oneerlijke praktijken in zakelijke relaties die winkeliers discrimineren op basis van hun locatie, met behulp van bestaande of nieuwe EU-regels.
2. Onderzoek in hoeverre fabrikanten verschillende talen op etiketten en verpakkingen gebruiken om te verklaren waarom dezelfde producten niet in alle EU-landen kunnen worden verkocht. Daarom is het aan te raden om de voor- en nadelen van digitale etikettering (zoals QR-codes) te bekijken.

Onderzoek: 2-4% van producten hebben hogere inkoopprijs

Het ministerie van EZK presenteerde vorig jaar een onderzoek waaruit bleek dat ondernemers inkoopbeperkingen ondervinden bij 1 op de 25 van hun ingekochte producten (2-4%). Voor deze producten kan de inkoopprijs gemiddeld 10% hoger zijn, met soms nog hogere uitschieters. TLB's komen veel voor bij doe-het-zelfzaken, supermarkten en online platforms, zeggen hun professionele inkopers. De Europese Commissie presenteerde in 2020 een studie over TLB's in de EU-detailhandel. Daaruit bleek dat als afnemers vrij hun producten konden inkopen, consumenten in de onderzochte lidstaten samen mogelijk € 14,1 miljard per jaar zouden besparen. 

Herken jij dit probleem? 

Thuiswinkel.org is blij dat de minister het initiatief neemt om de territoriale leveringsbeperkingen aan te pakken. Wij zijn van mening dat de voorgestelde maatregelen kunnen bijdragen aan het tegengaan van dit probleem.

We zijn momenteel bezig om een prioriteitenlijst op te stellen voor de volgende Europese Commissie en Parlement. Herken jij het probleem van territoriale leveringsbeperkingen en wil je dat wij ons hard blijven maken om dit probleem aan te pakken? Neem dan contact op met Djimsegers@thuiswinkel.org. Dan zorgen wij er voor dat we, ook op Europees niveau, jouw stem laten horen. Als je data beschikbaar hebt over dit onderwerp, ontvangen we dat uiteraard ook graag.