Update: Gevolgen oorlog in Oekraïne voor ondernemers
Kennisartikel
De oorlog raakt veel mensen en het zijn spannende en onzekere tijden. We geven een overzicht van de ontwikkelingen voor ondernemers. Heb je hier vragen over? Neem contact met ons op via helpdesk@thuiswinkel.org.
De Europese Commissie heeft voorgesteld de invoerrechten op alle Oekraïense export naar de Europese Unie voor een jaar te schorsen. Het voorstel zou ook de schorsing met één jaar inhouden van alle antidumping- en vrijwaringsmaatregelen van de EU die van toepassing zijn op de Oekraïense staaluitvoer.
Deze verreikende stap is bedoeld om de Oekraïense export naar de EU te helpen stimuleren. Het zal de moeilijke situatie van de Oekraïense producenten en exporteurs, die het hoofd moeten bieden aan de militaire invasie van Rusland, helpen verlichten.
“De Russische militaire agressie heeft niet alleen geleid tot een tragisch verlies aan mensenlevens en een massale verplaatsing van onschuldige Oekraïense burgers, maar heeft ook een verwoestend effect op de Oekraïense economie en het vermogen van Oekraïne om handel te drijven met de rest van de wereld, omdat de productiecapaciteit en vitale exportroutes ernstig worden getroffen”, aldus de Europese Commissie. In deze moeilijke context wil de EU zoveel mogelijk doen om Oekraïne te helpen zijn handelspositie met de rest van de wereld te handhaven en zijn handelsbetrekkingen met de EU verder te verdiepen.
De EU neemt ook al maatregelen om het goederenvervoer over land te vergemakkelijken, zodat de Oekraïense producten de wereld over kunnen. Zo is de Commissie al begonnen met het liberaliseren van de voorwaarden voor Oekraïense vrachtwagenchauffeurs die goederen vervoeren tussen Oekraïne en de EU, en met het vergemakkelijken van de doorvoer en het gebruik van de EU-infrastructuur om de Oekraïense export naar derde landen te kanaliseren. Deze maatregelen zullen de Oekraïense producenten de broodnodige flexibiliteit en zekerheid bieden.
Het voorstel moet nu worden behandeld en goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie.
Tijdens een bijeenkomst van VNO-NCW met Europese zusterorganisaties over de laatste ontwikkelingen op het gebied van sancties kwam naar voren dat er nog veel onduidelijk is over de sancties en de toepassing ervan.
Thuiswinkel.org ontvangt steeds meer signalen dat de oorlog in Oekraïne direct en indirect impact heeft op de e-commercesector. Om een beter zicht te krijgen op de impact van oorlog en de sancties vanuit de Europese Unie hebben wij een korte vragenlijst opgesteld.
Op 31 maart heeft Rusland ook aangekondigd een quotum op de uitvoer van zonnebloemolie in te stellen en de uitvoer van zonnebloempitten en raapzaad te verbieden. Met ingang van 1 april 2022 wordt een verbod op de uitvoer van zonnebloempitten en raapzaad ingevoerd. Met ingang van 15 april 2022 geldt een plafond voor de uitvoer van zonnebloemolie (1,5 miljoen ton) en -schroot (700.000 ton). De maatregelen blijven van kracht tot 31 augustus 2022.
Op 15 maart 2022 besloot de EU een vierde pakket economische en individuele sancties op te leggen als reactie op de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne. Zo is Rusland de status van ‘meest beginstigde natie’ afgenomen. Die status geeft landen bepaalde handelsvoordelen om zo de handel met de EU te vergemakkelijken. Zie dit artikel van reuters (Engels) voor verdere uitleg. Dit maakt verdere handelsbeperkingen en zelfs verboden mogelijk. De EU introduceerde deze handelsbeperkingen:
Daarnaast omvatten de nieuwe maatregelen een verbod op:
Bron: VNO-NCW
Het Nederlandse bedrijfsleven maakt zich ernstig zorgen over de veiligheid van medewerkers in Oekraïne en de regio eromheen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een noodnummer dat je kunt bellen als je vragen hebt over het naar Nederland halen van je personeel; +31 247 247 247
Ondernemers vrezen grote gevolgen van de crisis, meldt VNO-NCW. Zo zijn veel zorgen over de energievoorziening en de prijsstijgingen van energie en grondstoffen. Die kunnen de toch al hoge inflatie nog verder opstuwen, waarbij ondernemers de kostenstijgingen maar beperkt kunnen doorberekenen. Sectoren als bakkers en zoetwarenfabrikanten kunnen last krijgen van veel hogere graanprijzen, zo bleek vanmiddag tijdens de sessie.
Ook de import van andere grondstoffen zoals nikkel, hout en oliën en vetten wordt duurder of moeilijker, zo laten onze leden weten. Organisaties in de transport en logistiek melden al over gevolgen op verzekeringen, zoals krediet- en transportverzekeringen, en strengere controles en langere wachttijden bij de diverse landen waaraan Oekraïne grenst die nog wel open zijn. Daarnaast komen goederen uit China lastiger in Europa, vanwege blokkades in Oost-Europa en opstoppend verkeer als gevolg daarvan. De Nederlandse reders hebben onder meer zorgen over bemanningsleden die vastzitten in het gebied en het ontregelen van scheepvaartcommunicatie door cyberaanvallen. Deze angst voor cyberaanvallen leeft breder onder ondernemers. Ondernemingen ondervinden ook uitdagingen bij de bouw en doorontwikkeling van webwinkels en apps, aangezien veel webwinkels en toeleveranciers werken met Oekraïense collega's.
De oorlog in Oekraïne vraagt dringend om een verhoging van de digitale weerbaarheid van het bedrijfsleven in Nederland. Dus ook voor webwinkels en toeleveranciers. Alhoewel er op dit moment geen concrete aanwijzingen zijn voor gerichte Russische cyberaanvallen op Nederlandse organisaties, is verhoogde waakzaamheid van groot belang. We schreven hier al eerder over.
De Europese Unie heeft sancties opgelegd aan Rusland. Die sancties raken ook het Nederlandse bedrijfsleven. Voor bedrijven die grondstoffen uit Rusland of Oekraïne halen, kan de grondstoffenscanner van onder andere het ministerie van EZK hulp bieden. Met deze scanner krijgen deze bedrijven inzicht in hun risico’s en worden handelsperspectieven geboden om die risico’s te beperken. Daarnaast heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland het al bestaande sanctieloket verder uitgebreid.
We horen en zien vanuit de achterban allerlei initiatieven ontstaan om voor Oekraïne in actie te komen, zoals met hulpgoederen en de opvang van mensen. Wil jij ook iets doen?
De ambassade van Oekraïne geeft aan dat er een dringende behoefte is aan humanitaire hulpgoederen, voedsel en brandstof. Voor het opzetten van hulpacties (praktische zaken als transport en levering) kunnen bedrijven contact opnemen met de ambassade of – op advies van de ambassade van Oekraïne – een van de onderstaande hulporganisaties benaderen:
Bron: VNO-NCW.nl
Heb je hier vragen over? Neem dan contact met ons op via helpdesk@thuiswinkel.org.
De nieuwe EU-sancties die zijn aangenomen raken Rusland hard, maar hebben ook flinke gevolgen voor de Nederlandse economie. Nederlandse bedrijven worden waarschijnlijk het meest geraakt door de uitbreiding van de lijst met goederen die onder exportcontrole vallen.
De EU-sancties tegen Rusland richten zich onder meer op de financiële, energie- en transportsector (vliegtuigsector) en voor dual-use-goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden). Ook zijn er mensen toegevoegd aan de lijst van personen die de EU niet meer mogen betreden of personen die er geen zaken mogen doen. Bedrijven die zakendoen in deze sectoren of met deze personen, moeten goed onderzoeken of zij dit nog mogen doen. Dit kan door de officiële sanctieteksten (verordeningen) te lezen. In de bijlagen van deze verordeningen staan lijsten met goederen, personen en bedrijven waartegen sancties gelden. Het Ondernemersloket sancties Rusland biedt ook ondersteuning.
Als de sancties Nederlandse ondernemers treffen, kunnen zij bestaande regelingen en diensten van RVO gebruiken om bijvoorbeeld alternatieve afzetmarkten te vinden. Ook maakt Nederland zich binnen de EU hard voor een eerlijke verdeling van de lasten tussen de EU-lidstaten. Als lidstaten onevenredig hard worden geraakt, kan de EU mogelijk later overwegen de zwaar getroffen lidstaten te compenseren. Daarnaast dringt Nederland er bij de EU op aan dat zij op Europees niveau ondernemers helpt met het vinden van alternatieve afzetmarkten.
Treffen de sancties jouw bedrijf? Neem dan contact op met het ondernemersloket sancties Rusland.
Bron: https://www.rvo.nl/onderwerpen/internationaal-ondernemen/oekraine-en-rusland/vragen-en-antwoorden
In het overzicht van de Rijksoverheid van sancties tegen Rusland staat samengevat wat de sancties inhouden. Ook verwijzen zij naar de officiële sanctieteksten (verordeningen), waarin alle details staan. In de bijlage van deze verordeningen vind je ook lijsten met producten, personen en bedrijven waartegen sancties gelden.
Houdt daarnaast ook de persmededelingen en verklaringen in de gaten op de website van de Europese Raad. Hierin vind je als eerste verwijzingen naar nieuw ingestelde sancties en maatregelen.
Bron: https://www.rvo.nl/onderwerpen/internationaal-ondernemen/oekraine-en-rusland/vragen-en-antwoorden
Er zijn sancties voor de financiële sector, energiesector (olie), transportsector (luchtvaartsector) en voor dual use-goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden). Verkoop je diensten, producten of technologieën die direct of indirect aan Rusland geleverd worden in een van deze sectoren, dan wordt jouw bedrijf hoogstwaarschijnlijk geraakt door de sancties.
Wil je weten of jouw product onder de sancties valt? Bekijk dan de lijsten met goederen in de volgende EU-verordeningen:
• verordening 833/2014; zie bijlage II (blz. 9).
• verordening 2021/821; zie bijlage I (blz. 55).
• verordening 2022/328; zie bijlage VII (blz. 54).
In sommige gevallen kunnen uitzonderingen mogelijk zijn. Om hier gebruik van te maken, kan een vergunning van de Centrale Dienst voor In- en Uitvoer (CDIU) nodig zijn.
Daarnaast zijn er mensen toegevoegd aan de lijst van personen die de EU niet meer mogen betreden of personen die er geen zaken mogen doen. Bedrijven die zakendoen in deze sectoren of met deze personen, moeten goed onderzoeken of zij dit nog mogen doen. Bedrijven die zakendoen in deze sectoren of met deze personen, moeten goed onderzoeken of zij dit mogen doen. Dit kan door de officiële sanctieteksten (verordeningen) te lezen. In de bijlagen van deze verordeningen staan lijsten met goederen, personen en bedrijven waartegen sancties gelden. Het Ondernemersloket sancties Rusland bied jou ook ondersteuning.
Bron: https://www.rvo.nl/onderwerpen/internationaal-ondernemen/oekraine-en-rusland/vragen-en-antwoorden