En dat is ook noodzakelijk, want de grondstoffen in de wereld raken langzaam op. Maar het reduceren van de milieudruk vormt ook kansen voor innovaties. Want grondstoffen zijn veel geld waard, dus waarom zou je ze zomaar weggooien? Waar we het nu voornamelijk nog hebben over het recyclen van materialen, verwachten we dat de circulaire economie in de toekomst impact zal hebben op de gehele keten. De circulaire economie biedt kansen voor nieuwe business modellen, waarin de online retail een cruciale rol kan spelen. De hoogste tijd dus om hier meer aandacht aan te besteden.

Wat is de circulaire economie?

In de circulaire economie worden producten en materialen hergebruikt en behouden grondstoffen hun waarde. Veel grondstoffen kunnen we eindeloos opnieuw in de natuurlijke of de technische kringloop terugbrengen, soms in een andere vorm dan het origineel. De circulaire economie draait om het effectiever omgaan met grondstoffen waarbij de levensduur verlengd wordt. Dit kan bijvoorbeeld door producten te repareren, demontabel te ontwerpen, te moduleren of te leasen. Dat brengt veel kansen voor ondernemers: meer ketensamenwerking en innovatie, minder grondstoffenverbruik en afval.
Waar tot dusverre business bedreven werd vanuit een lineair model, waarbij goederen aan het eind worden afgeschreven, zal het circulaire model een langdurige en intensievere samenwerking kunnen betekenen tussen producent, retailer en de consument. Daarbij wordt de herbruikbaarheid van goederen en materialen gemaximaliseerd en waardevernietiging geminimaliseerd.

Wat staat je de komende tijd te wachten? Lees het Circular Economy Action Plan

Waarover praat de Europese commissie?

Op dit moment zijn er nog weinig concrete voorstellen. Er zijn wel dingen genoemd die op de lange termijn impact kunnen hebben op de retail:

  • Het ontwerpen van producten op een manier dat grondstoffen langer hun waarde behouden. Door producten te ontwerpen die repareerbaar zijn, een langere levensduur hebben en gerecycled kunnen worden.
  • De toepassing van gebruikte grondstoffen. Dit zijn grondstoffen die al eerder gebruik zijn in andere producten.
  • Duurzame inkoop van grondstoffen en toepassing van grondstoffen uit hernieuwbare bronnen, zoals biobased.  
  • Communicatie aan consumenten over de footprint van producten (in bijvoorbeeld huidig energielabels of in gebruiksaanwijzingen).
  • De milieufootprint verwerken in de prijzen van producten.
  • Verminderen, recyclen en hergebruiken van afval.
  • Het ontwikkelen van kwaliteitsstandaarden voor gebruikte grondstoffen.
  • Verhogen van het aandeel plastic dat wordt gerecycled.
  • Reduceren van de hoeveelheid voedsel dat wordt weggegooid.

Waar moeten webwinkels rekening mee houden?

De circulaire economie ontstaat niet zomaar. Aan de ene kant zal dit gedreven worden door wetgeving en subsidiëring van de Europese en nationale overheid, aan de andere kant gaat het pas echt werken wanneer de consument een gedragsverandering laat ziet of wanneer de grondstofprijzen dusdanig omhoog schieten dat het zich op korte termijn commercieel terugverdient. Op dit moment zien we het toewerken naar een circulaire economie nog voornamelijk terug in recyclingwetgeving, zoals de WEEE. We verwachten wel dat de circulaire economie steeds concreter ingevuld wordt. Het is daarom relevant voor bedrijven om zich hier voortijdig op te oriënteren en kansen te benutten.

Meer weten over wet- en regelgeving op ons afkomt?

Ga naar de wetgevingsagenda

Hoe kunnen webwinkels zich voorbereiden?

  • Out-of-the-box en creativiteit

Allereerst … er bestaat geen ‘one size fits all’-oplossing voor de invulling van de circulaire economie. De te nemen route naar waardebehoud van producten, onderdelen en grondstoffen zal voor iedere retailers anders zijn. De invulling van de circulaire economie hangt onder andere af van het producttype, de doelgroep, de keten, de kosten, de te behalen voordelen en natuurlijk heel erg veel creativiteit en in staat zijn om out-of-the-box te denken. Misschien is dit laatste nog wel de meest cruciale factor om een winstgevend businessmodel te maken van een circulaire supply chain.

  • Samenwerking in en tussen de ketens

Naast creativiteit kan een circulaire supply chain niet ontstaan zonder samenwerking. Een circulaire supply chain bestaat op basis van een holistische benadering van de totale keten. Juist door samen te werken met leveranciers, vervoerders, afvalverwerkers, consumenten en overheden kunnen unieke businessmodellen tot stand komen. Ook tussen ketens zal er beter moeten worden samengewerkt, want bepaalde afvalstoffen en materialen zullen vanuit andere ketens gehaald kunnen worden. 

  • Ken je klant

    De circulaire economie is niet iets van bedrijven of de overheid. Uiteindelijk gaat dit onderwerp pas echt belangrijk worden wanneer de consument erom vraagt. Dit vergt een cultuurverandering. Het is alleen de vraag of je hierop moet wachten. Op het moment dat de consumentenbehoefte er is, ben je al te laat. Daarnaast biedt het huidige retaillandschap, waarin nog beperkt invulling wordt gegeven aan de circulaire economie, een kans om je als retailer verder te onderscheiden. Toch is het wel erg belangrijk om in te schatten welke behoefte jouw (potentiële) klant in de toekomst zal hebben.

Enkele voorbeelden

Er zijn al bedrijven bekend die op deze wijze opereren. Bijvoorbeeld Leapp, dat zich volledig richt op de verkoop van refurbished Apple-apparaten. Bij Mud jeans kun je spijkerbroeken lenen in plaats van kopen. Miele verkoopt een schone was in plaats van een wasmachine. Ikea heeft onlangs aangegeven 'aan een circulair Ikea te bouwen waar je producten kunt repareren en recyclen'. En er zijn producten die worden geproduceerd vanuit hernieuwbare grondstoffen, zoals biobased verpakkingen.

Alle artikelen in Circulaire economie